Uczestnikami obchodów zorganizowanych w konwencji ograniczeń związanych z koronawirusem byli przedstawiciele Towarzystwa. Pan Prezes dr Fryderyk Tomala przedstawił 60 lecie współistnienia Towarzystwa i Muzeum. Kończąc swoje wystąpienie poinformował, że Towarzystwo w ramach kontynuacji współpracy z Muzeum przekazało obraz artysty-malarza Mariana Mokwy przedstawiający żaglowiec Iskra.
Wiceprezesi Teresa Boguszewska dokonała laudacji obrazu a Apoloniusz Łysejko udostępnił wygląd obrazu zdejmując z niego przysłonę. Poniżej prezentujemy Państwu wystąpienie dr Fryderyka Tomali i laudację obrazu przedstawioną przez Teresę Boguszewską. Po zapoznaniu się z treścią artykułu możecie Państwo zapoznać się z kilkoma fotografiami wykonanych podczas uroczystości.
Wystąpienie Prezesa Towarzystwa
„Szanowni Państwo !
Nie często się zdarza, aby założyciele jakieś instytucji obchodzili, wraz z nią prawie równocześnie jubileusz 60-lecia swego istnienia, a taka właśnie okoliczność zachodzi tego roku, pomiędzy Towarzystwem Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego i Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku. Jak Państwo wiedzą Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Morskiego powstało w 1958 roku, wyznaczając sobie tylko jeden cel, a mianowicie powołanie do życia Muzeum Morskiego w Gdańsku, co udało się osiągnąć już w 1960 roku.
Po zrealizowaniu wyznaczonego zadania Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Morskiego mogło się rozwiązać. Nie uczyniono tego jednak, gdyż postanowiono wspierać Muzeum w każdy możliwy sposób i tak też czyniono przez kolejnych lat jego istnienia. Na przestrzeni lat współpraca pomiędzy Towarzystwem a Muzeum przybierała wiele różnorodnych form. Dzięki własnym, stałym dochodom, Towarzystwo zyskało możliwość udzielania Muzeum wszechstronnej pomocy finansowej. Wspierało muzealne działania naukowe, wydawnicze oraz ekspozycyjne dofinansowując liczne wystawy stałe i czasowe, łącznie z obecnie inaugurowaną wystawą pt. „Do DNA. 50 lat archeologicznych badań podwodnych NMM.”
Przede wszystkim jednak Towarzystwo skupiło się na pomocy w zakupie zabytków, które w formie darów stworzyły nowe bądź też powiększyły istniejące kolekcje muzealiów.Tylko w minionym dziesięcioleciu Towarzystwo zakupiło do zbiorów Muzeum 136 eksponatów o wysokiej wartości naukowej, artystycznej i historycznej. Reprezentują one szeroki wachlarz dziedzin związanych z życiem, pracą i walką na morzu oraz sztuką i kulturą morską. Wśród nich są obrazy, grafiki i plakaty o tematyce marynistycznej, historyczne mapy, bandery i proporce Polskiej Marynarki Wojennej, broń biała, mundury, a także wyposażenie pokładowe statków oraz elementy oznakowania nawigacyjnego. Odrębną grupę zakupionych eksponatów stanowią modele statków i okrętów. Wśród przekazanych darów wyjątkowe miejsce zajmują między innymi: dzieło holenderskiego malarza z XVII w. zatytułowane „Sztormujący żaglowiec” oraz obraz polskiego artysty Kazimierza Śramkiewicza „Port Północny XII”, grafiki z XVIII w. Matthäusa Deischa przedstawiające Gdańsk, rzadki plakat Stefana Norblina „Gdynia – nowy port nad Bałtykiem” oraz polska bandera wojenna z lat 20. XX w., pierwszy oficerski kordzik Marynarki Wojennej II RP z. 1920, miecz pamiątkowy z 1925 r. z dedykacją dla gen. Józefa Hallera. Wśród modeli na uwagę zasługują: model żaglowca „Lwów”, klipra „Loch Etive”, brygu „Auguste von Wismar” z XIX w., polskiego trałowca-niszczyciela min typu „Flaming” oraz model pierwszego parowego pasażerskiego statku rzecznego „Płock”, zbudowanego na ziemiach polskich w 1856 r.
Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego włącza się aktywnie w codzienną pracę muzealnej społeczności, będąc fundatorem wyróżnienia Laur Muzeum Morskiego, przyznawanego pracownikom Muzeum za spektakularne osiągnięcia oraz wspiera sportową aktywność muzealników, współfinansując coroczne wyścigi smoczych łodzi o puchar Prezesa TP NMM. Towarzystwo prowadzi również własną bogatą działalność wystawienniczą i wydawniczą powiązaną z działalnością Muzeum. Przykładem może tu być wspólnie zorganizowana w 2014 r. ekspozycja czasowa pt. „Lux in tenebris. Światło w ciemnościach”. Wystawa była współfinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Towarzystwo posiada również własny salonik wystawienniczy o nazwie „Stodoła”, przy latarni morskiej w Rozewiu, gdzie od roku 2011 prezentuje licznym turystom obrazy marynistyczne współczesnych polskich malarzy. Wśród wydawnictw własnych Towarzystwa wspomnieć należy między innymi album „Przyjaciele dla Muzeum”, w którym przedstawiono wszystkie dotychczasowe dary Towarzystwa dla Muzeum, książkę Pawła Janikowskiego „1958. Będzie Muzeum! Założyciele Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku” (część I i II) oraz album Apoloniusza Łysejki „Polskie latarnie morskie na pocztówkach” wydany 2019 r..
Towarzystwo Przyjaciół zawsze spoglądało z wielką dumą na dynamiczny rozwój Muzeum, stającego się jednym z najlepszych europejskich muzeów morskich. W roku jubileuszu 60-lecia istnienia Muzeum Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego składa dostojnemu Jubilatowi gorące i serdeczne życzenia kolejnych lat rozkwitu i realizacji udanych przedsięwzięć naukowych, ekspozycyjnych i edukacyjnych i jednocześnie zapewnia, iż w dalszym ciągu wspierać będzie Muzeum w podobnym stopniu, jak dotychczas”.
W dniu obchodów 60-lecia NMM Towarzystwo przekazuje obraz artysty-malarza Mariana Mokwy przedstawiający żaglowiec szkolny „Iskra”. Wiceprezesi Towarzystwa przedstawili laudację obrazu i odsłonili go dla publiczności. Treść laudacji przedstawionej przez panią wiceprezes Teresę Boguszewską przedstawiono poniżej.
Treść laudacji nt obrazu zatytułowanego „Żaglowiec Iskra”
„Z okazji jubileuszu 60-lecia Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku, Zarząd Towarzystwa postanowił obdarować Jubilata obrazem Mariana Mokwy zatytułowanym „Żaglowiec Iskra”.
Nikomu nie trzeba przedstawiać autora obrazu. Nazwisko Mariana Mokwy jest w Polsce synonimem malarza-marynisty. Ma zagorzałych zwolenników i grono wiernych kolekcjonerów, regularnie uczestniczących w aukcjach jego prac. Prezentowany obraz przedstawia ORP „Iskra”, okręt szkolny polskiej Marynarki Wojennej. Zbudowany w Holandii w 1917 pływał jako Vlissingen, a w latach 1925-1926 jako brytyjski St. Blake. W Polsce pełnił służbę przez niemal 50 lat tj. od 1928 do 1977 roku.
Nie jest znana dokładna data powstania obrazu. Przypuszcza się, że mógł zostać namalowany w latach 60-tych lub 70-tych ubiegłego wieku. Podniosły i nieco melancholijny nastrój panujący na obrazie, pozwala snuć przypuszczenia, że jego powstanie mogło być związane z planami wycofania „Iskry” ze służby i miało być swego rodzaju pożegnaniem z wysłużonym okrętem.
Za przekazaniem prezentowanego obrazu do zbiorów malarstwa marynistycznego Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku, zdaniem Zarządu Towarzystwa zdecydowała osoba jego autora, wysoki poziom artystyczny samego dzieła, jak też jego temat – jedna z najważniejszych jednostek szkolnych polskiej floty. Ponieważ w zbiorach NMM w Gdańsku nie było dotychczas malarskiego wizerunku tego okrętu, wyrażamy przekonanie, że podarowany obraz wzbogaci znacząco gromadzoną w Muzeum kolekcję dzieł Mariana Mokwy o pracę demonstrującą jego talent i indywidualny styl”.
Na zakończenie uroczystości odbył się wernisaż wystawy: „Do DNA. 50 lat archeologicznych badań podwodnych Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku”, która została dofinansowana przez Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego.
Zapraszamy do obejrzenia serwisu fotograficznego
Tekst Apoloniusz Łysejko, Zdjecia -Apoloniusz Łysejko i Stanisław Bocheński
